Ecrimisil (Haksız İşgal) Tazminatı

Ecrimisil hakkını doğuran "Paylı Mülkiyet" veya "El Birliği Mülkiyet" nedir?

Paylı Mülkiyet

Paylı mülkiyet, diğer bir deyişle müşterek mülkiyet; bir şeyin üzerinde birden fazla kişinin hisse sahibi olması anlamına gelmektedir. Türk Medeni Kanunu'nun 688. Maddesinde Paylı mülkiyette birden çok kimse, maddi olarak bölüşülmüş olmayan bir şeyin tamamına belli paylarla maliktir. şeklinde düzenlenmiştir.

El Birliği Mülkiyet

El birliği mülkiyet, diğer adıyla iştirak mülkiyet; bir mal veya mülk üzerinde birden fazla kişinin payı belirlenmeden aynı haklar ile malik olması anlamına gelmektedir. Türk Medeni Kanunu'nun 701. Maddesinde Kanun veya kanunda öngörülen sözleşmeler uyarınca oluşan topluluk dolayısıyla mallara birlikte malik olanların mülkiyeti, elbirliği mülkiyetidir. Elbirliği mülkiyetinde ortakların belirlenmiş payları olmayıp her birinin hakkı, ortaklığa giren malların tamamına yaygındır. şeklinde düzenlenmiştir.

Ecrimisil Hakkı ve Davası Nedir?

Haksız işgal olarak da adlandırılabilen ecrimisilin oluşması için öncelikle kötü niyetli bir zilyetin olması gerekmektedir. Kötü niyetten kasıt bir gayrimenkul üzerinde başkalarının da hakkı olduğunu bile bile ya da kendisinin malik olmadığı bir yere kullanma ve tasarrufta kullanma hakkına sahip olan bir kişinin o yeri işgal etmesi ve bundan gelir veya fayda elde etmesi durumunda ortaya çıkabilir. Oluşan kötü niyetli zilyete karşı açılabilecek tazminat davası yani ecrimisil davası; 1950 tarihli Yargıtay İçtihadı Birleştirme Genel Kurulu tarafından "en az kira geliri miktarında istenebilir" şeklinde karar verilmiştir. Yani söze konu olan davada kira alt sınır olarak belirlenmiştir. Bunun dışında hakları elinden alınan kişi yoksun kılınan haklarını da tazminata konu edebilir.

Ecrimisilin paylı mülkiyeti veya mirastan kalan el birliği mülkiyet olduğu durumlarda olaylar biraz farklılık göstermektedir. Paylı mülkiyette olan kişiler her bir hissesiyle ilgili kendi kendine tasarrufta bulunma hakkına sahiptir. Ancak hisseli taşınmazlarda diğer hissedarların haklarına tecavüz etmemek şartı bulunmaktadır. Bu şart paydaş mülkiyet içerisindeki diğer hissedar veya hissedarların haksız kullanıma rıza göstermemesidir. Buna intifadan men adı verilmektedir. İntifadan men şartı ecrimisil tazminatı istenebilmesi için öncelikle olarak aranan en önemli şarttır.

Mirasçılar arasında bu durumlar sıklıkla baş göstermektedir. Örneğin; babadan kalan malın kullanımında mirasçılardan birisi kendi hakkından fazlasını kullanıyor veya diğer mirasçılara kullandırtmıyor veya oradan sağlanan geliri hak sahiplerine vermiyor gibi durumlar yaşanması halinde ecrimisil davası açılabilir. Ancak öncelikli şart yukarıda açıkladığımız gibi intifadan men şartıdır.

İntifadan Men Şartının Bulunmadığı Durumlar Nelerdir?

Yargıtayın bu konudaki içtihatlarında görüldüğü üzere;

• Söze konu olan gayrimenkul bağ, bahçe, tarla gibi geliri olan bir yerse zaten gelirin paydaşlar arasında paylaşılması gerekeceği için intifadan men şartı aranmaz.
• Söze konu olan gayrimenkul ev, konut, iş yeri gibi bir taşınmaz ise intifadan men şartı bulunmaz ecrimisil miktarı en az kira geliri olacak şekilde düzenlenmelidir.
• Söze konu olan gayrimenkul ortak kullanım alanı özel bir paylaşıma konu olmuş ancak hissederlerinden birisini bu paylaşıma aykırı bir şekilde hareket ediyorsa intifadan ben koşulu bulunmaz.
• Bu gayrimenkul kamu malı ise intifadan men koşulu bulunmaz.
• Paydaşlar arasında daha önce icra takibi veya ortaklığın giderilmesi davası veya başka bir ecrimisil

davası söz konusu ise intifadan men koşulu aranmaz.

Ecrimisil Davalarında Zaman Aşımı Süresi Ne Kadardır?

Ecrimisil davalarında zaman aşımı süresi 5 yıl olarak belirlenmiştir. Taraflar 5 yıl geriye dönük olacak bir biçimde ortaya çıkan zarar ile ilgili tazminat talep etme haklarına sahiplerdir.

Ecrimisil Davalarında Yetkili Mahkeme Nedir?

Ecrimisil davalarında yetkili mahkeme Asliye Hukuk Mahkemeleridir.